Αν ψάχνετε την ερμηνεία του όρου εξατμοδιαπνοή , θα διαπιστώσετε πως οι ερμηνείες ποικίλουν. Σε γενικές γραμμές, η εξατμοδιαπνοή είναι το άθροισμα της εξάτμισης και της διαπνοής. Μερικοί ορισμοί συμπεριλαμβάνουν την εξάτμιση από μεγάλες μάζες ύδατος, ακόμα και τους ωκεανούς αλλά ο παρών ορισμός δεν περιλαμβάνει την εξάτμιση από επιφανειακά ύδατα. Σαν εξατμοδιαπνοή ορίζεται η απώλεια ύδατος από την επιφάνεια του εδάφους προς την ατμόσφαιρα, η εξάτμιση απο τους τριχοειδείς θύλακες του υδροφόρου ορίζοντα και η διαπνοή του νερού του εδάφους από φυτά που αντλούν το νερό του υδροφόρου ορίζοντα μέσω των τριχοειδών θυλάκων του υδροφόρου ορίζοντα. Η εικόνα 1 στο πάνω μέρος της σελίδας, δίνει έναν πιο απλοϊκό ορισμό της έννοιας. Η έννοια διαπνοή, είναι ουσιαστικά η εξάτμιση ύδατος από τα φύλλα των φυτών. Μελέτες έχουν αποκαλύψει πως η διαπνοή αποτελεί περίπου το 10% της ατμοσφαιρικής υγρασίας, και το υπόλοιπο 90% να οφείλεται στην εξάτμιση μεγάλων υδάτινων όγκων όπως ωκεανούς, θάλασσες, λίμνες, ποτάμια κι ένα πολύ μικρό ποσοστό στην εξάχνωση (πάγος που μετατρέπεται σε ατμό, χωρίς πρώτα να μετατραπεί σε υγρό).

Διαπνοή: Η απελευθέρωση του νερού από το φύλλωμα των φυτών

Οπως απελευθερώνουμε υδρατμούς όταν αναπνέουμε, το ίδιο γίνεται και στα φυτά - αν και ο όρος "διαπνέω" είναι πιο δόκιμος από το "αναπνέω". Η εικόνα 2 δείχνει τους υδρατμούς της διαπνοής από το φυτό, μετά την τοποθέτηση της πλαστικής σακκούλας και την παραμονή της στο βλαστό για μια ώρα. Εάν η σακκούλα είχε τοποθετηθεί στο χώμα κάτω από το φυτό, τότε θα απελευθερωνόταν ακόμα περισσότεροι υδρατμοί, καθώς το νερό εξατμίζεται και από το χώμα. Τα φυτά βγάζουν ρίζες μέσα στο χώμα για να αντλούν νερό και θρεπτικά συστατικά προς το βλαστό και τα φύλλα. Ενα μέρος του νερού επιστρέφει στον αέρα μέσω της διαπνοής. Οι ρυθμοί της διαπνοής ποικίλουν αρκετά εξαρτώμενοι από τις καιρικές συνθήκες, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, ηλιοφάνεια και ένταση αυτής, υετό, τύπο εδάφους και ύγρανση, ο άνεμος και η κλίση του εδάφους. Κατά τη διάρκεια των ξηρών περιόδων, η διαπνοή μπορεί να συμβάλλει στην απώλεια της υγρασίας της ανώτερης ζώνης του εδάφους, η οποία μπορεί να έχει επίδραση στη βλάστηση και στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Πόσο νερό τα φυτά διαπνέουν;

Η διαπνοή των φυτών είναι κυρίως μια αόρατη διαδικασία - επειδή το νερό εξατμίζεται από την επιφάνεια των φύλλων, δεν μπορούμε να δούμε τα φυτά να "αναπνέουν". Επειδή δεν μπορούμε να δούμε το νερό δε σημαίνει πως δε μεταφέρεται στον αέρα. Ενας τρόπος για να κάνουμε ορατή τη διαπνοή είναι η τοποθέτηση μιας πλαστικής σακκούλας γύρω από μερικά φύλλα του φυτού. Οπως φαίνεται στην εικόνα 2, το διαπνεόμενο νερό θα συμπυκνωθεί στο εσωτερικό μέρος της σακκούλας. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του φυτού, ένα φύλλο διαπνέει νερό πολλαπλάσιο του βάρους του. Ενα στρέμμα καλαμποκιού αποβάλλει περίπου 3.000-4.000 γαλόνια (11.400-15.000 λίτρα) νερού κάθε μέρα και μια μεγάλη βελανιδιά μπορεί να διαπνεύσει 40.000 γαλόνια (151.000 λίτρα) το χρόνο.

Ατμοσφαιρικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαπνοή

Η ποσότητα του νερού που διαπνέουν τα φυτά ποικίλει σημαντικά σε ανάλογα με τη γεωγραφία και το χρόνο. Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων που καθορίζουν τους ρυθμούς διαπνοής.

* Θερμοκρασία: Οι ρυθμοί διαπνοής αυξάνονται όσο αυξάνεται η θερμοκρασία, ειδικά κατά την περίοδο ανάπτυξης, όταν ο αέρας είναι θερμότερος λόγω της αυξημένης ηλιοφάνειας και των θερμότερων αερίων μαζών. Υψηλότερες θερμοκρασίες προκαλούν τα κύτταρα του φυτού που ελέγχουν τα ανοίγματα (stoma) απ' όπου το νερό απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, να ανοίξουν, ενώ οι χαμηλότερες θερμοκρασίες προκαλούν το κλείσιμο των ανοιγμάτων.

* Σχετική υγρασία: Καθώς η σχετική υγρασία του αέρα που περιβάλλει τα φυτά αυξάνει ο ρυθμός διαπνοής πέφτει. Είναι ευκολότερο για το νερό να εξατμιστεί στον ξηρότερο αέρα παρά στον κορεσμένο.

* Ανεμος και μετακίνηση του αέρα: Αυξημένη μετακίνηση του αέρα που περιβάλλει ένα φυτό, έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του ρυθμού διαπνοής. Αυτό κατα κάποιον τρόπο συσχετίζεται με τη σχετική υγρασία του αέρα, ώστε καθώς το νερό διαπνέεται από το φύλλο, αυτό διαποτίζει τον αέρα που περιβάλλει το φύλλο. Αν δεν υπάρχει άνεμος, ο αέρας γύρω από το φύλλο μπορεί να μη μετακινείται πάρα πολύ, αυξάνοντας την υγρασία του αέρα που περιβάλλει το φύλλο. Ο άνεμος θα ανακατέψει τον αέρα, με αποτέλεσμα ο κορεσμένος αέρας κοντά στο φύλλο να αντικατασταθεί από στεγνότερο.

* Υπαρξη κορεσμένου(υγρού) χώματος:

Οταν υπάρχει έλλειψη υγρασίας, τα φυτά μπορεί να αρχίσουν να εκφυλίζονται (πρόωρη γήρανση, και πιθανόν φυλλοροή) με αποτέλεσμα τη διαπνοή λιγότερου νερού.

* Είδος φυτού: Τα φυτά διαπνέουν νερό με διαφορετικούς ρυθμούς. Μερικά φυτά που αναπτύσσονται σε ξηρές περιοχές, όπως οι κάκτοι, αποθηκεύουν πολύτιμο νερό διαπνέοντας μικρότερη ποσότητα από άλλα φυτά.

Πηγή: http://ga.water.usgs.gov

Vantage Pro2 Plus Wireless with 24h FARS